NAJLEPSZY BLOG O CZECHACH
W ostatni piątek (17.05.2019 r.) brałam udział w ciekawym wykładzie dr Weroniki Parfianowicz pt. Jak mieszkać w Europie Środkowej, który dotyczył historii mieszkalnictwa w Polsce i Czechach. Wykład potwierdzał tezę, że bloki z wielkiej płyty były początkowo zbawieniem dla społeczeństw obu narodów a teraz bywają przekleństwem tak samo dla nas, jak i dla ludzi zza południowej granicy. Czytaj dalej „Łazienka z dykty”
Alegoria Czech. Proromska i progenderowa agitka. Wypełnia misję telewizji publicznej. Oburza dosadnością języka i scenami seksu przed godziną 22. Wiarygodnie pokazuje socjalne problemy w mieście na północy Czech. Ośmiesza prowincję ku uciesze Prażan. Podważa stereotypy. Utwierdza stereotypy. Pokazuje Czechów jako rasistów i homofobów. Propaguje tolerancję. Czytaj dalej „PO MOŚCIE!”
„Spieniona historia Europy” autorstwa Rissanen Mika i Tahvanainen Juhato to 24 historie o wydarzeniach historycznych lub zjawiskach, na które wpływ miało piwo lub browary. Czytaj dalej „Idealna książka do piwa- Spieniona historia Europy”
Od 4 lat w okolicach polskiego długiego weekendu majowego jeżdżę do Trzebonia na festiwal animacji Anifilm i zawsze zastanawiało mnie czemu na rynku stoi coś przypominającego choinkę umieszczoną na szczycie wysokiego pala. Czytaj dalej „Choinki na patyku, palenie czarownic i święto zakochanych, czyli majówka po czesku”
Poranek 11 listopada. W Warszawie za kilka godzin narodowcy chwycą za flagi, bluzy z symbolami Polski Walczącej, z motywem wilków i żołnierzy wyklętych. Przejdą ulicami stolicy głośno krzycząc i puszczając race. W wieczornym serwisie informacyjnym pewnie znów będzie o zamieszkach z policją… Nuda, co roku jest tak samo…
A może by tak przy okazji Święta Odzyskania Niepodległości przez Polskę poświętować trochę radośniej? Przecież mimo wszystko, jest co świętować.
Jest ku temu okazja, bo 11 listopada w Czechach świętuje się Dzień Świętego Marcina, patrona winiarzy. Chciałam napisać, że Czechofile z Warszawy mają wybór miejsc, w których mogliby posmakować tradycyjnej czeskiej gęsiny i młodego morawskiego wina, ale… żadna z tutejszych restauracji nie wykorzystała okazji, żeby wykazać się znajomością czeskiej tradycji. Jedynie Czeska Piviarnia obiecała na tę okoliczność otworzyć beczkę svatomartinského piva, więc mamy coś na pocieszenie.
Może w przyszłym roku restauratorzy coś nam zaproponują, a jeśli nie, to pozostaje tylko wycieczka za czeską granicę, bo naprawdę warto!
O tradycji
Według legendy Święty Marcin przybywa co roku na białym koniu, co oznacza, że rozpoczynają się opady śniegu (co widać za oknem). Na szczęście Czesi przykry moment nadejścia zimy potrafią sobie umilić przy młodym winie i pieczonej gęsi.
Tradycja świętomarcińska pojawiła się w XVIII wieku, kiedy to za panowania cesarza Józefa II, 11 listopada właściciele winnic chodzili do swoich winiarzy aby spróbować nowego wina i zdecydować, czy przedłużać z nimi umowę na kolejny rok.
Dokładnie o godzinie 11:00 w całych Czechach, otwarte zostaną pierwsze butelki tegorocznego wina. Potem rozpocznie się tradycyjne biesiadowanie. Koncerty, wydarzenia, atrakcje kulinarne i degustacyjne na św. Marcina przygotowywane są w całych Czechach.
A skąd gęsina? Legenda mówi, że święty Marcin był rzymskim żołnierzem. Po przyjęciu wiary chrześcijańskiej został misjonarzem, a następnie biskupem. Podczas wygłaszania kazania biskupowi Marcinowi przeszkadzały gęsi, dlatego nakazał je zabić. Szkoda, żeby tak dobre mięso się zmarnowało, więc swoją karę odbyły piekąc się w brytfannach. Dziś to tradycyjne sezonowe danie oferuje każda dobra restauracja. Zazwyczaj gęś podawana jest z czerwoną duszoną kapustą, jesiennymi jabłkami oraz knedlikiem czy delikatnymi ziemniaczanymi kluseczkami.
Więcej o czeskiej tradycji na stronie Czech tourism
Serdecznie zapraszamy na specjalne wydarzenie filmowe pod hasłem “Kino na Granicy w Drodze”. W programie przedpremierowa projekcja filmów “Ja, Olga Hepnarová”, “Opieka domowa” oraz miniwykład Jacka Dziduszko o nowym kinie czeskim.
Kino Wisła
12 października, godz. 18:00
Wstęp na pojedynczy seans: 15 zł
Karnet* na dwa filmy: 25 zł
“Głównym celem imprezy jest promocja, wspieranie i prezentacja najbardziej wartościowych zjawisk i tendencji w polskim i czeskim kinie. Dlatego też zabieramy w podróż ze sobą bardzo dobre filmy, które odniosły spory sukces od momentu premiery i cieszyły się ogromnym zainteresowaniem publiczności 18. edycji Kina na Granicy. Poprzez wizytę w większych polskich i czeskich miastach chcemy także poszerzyć grono odbiorców Kina na Granicy i zaprosić ich do wizyty w Cieszynie i w Czeskim Cieszynie” – wyjaśniają organizatorzy “Kina na Granicy w Drodze”.
O FILMACH:
Ja, Olga Hepnarová
reż. P. Kazda, T. Weinreb, 2016 (105’), godz. 18.00
Historia, która wstrząsnęła Czechosłowacja w latach 70-tych, a obecnie jest niemal zupełnie zapomniana. Olga Hepnarová zasłynęła tym, ze wjechała ciężarówka w pełen ludzi przystanek tramwajowy. W trakcie policyjnych przesłuchań utrzymywała, że swego czynu dokonała z premedytacja. Zycie zbrodniarki ukazane zostało w sposób pozbawiony tabloidowej ekscytacji i psychologicznych uproszczeń. Niejednoznaczność filmu znakomicie potęguje kreacja Michaliny Olszańskiej.
_____
Opieka domowa
reż. S. Horák, 2015 (92’), godz. 20.30
To ciepły dramat, historia pielęgniarki środowiskowej Vlasty, której niestraszni najbardziej marudni pacjenci. Nieoczekiwanie musi ona wejść w skórę swoich podopiecznych i stoczyć kolejną, jeszcze trudniejsza walkę z losem. Taki film mogli zrobić tylko Czesi. Przejmujący, trudny temat jest w nim podany z dystansem, gorycz przełamuje humor, a bezpretensjonalni bohaterowie wzbudzają sympatie mimo swoich wad. W rolach głównych Bolek Polívka i nagrodzona w Karlowych Warach Alena Mihulova.
Gorąco zapraszamy!
Miniwykład o kinie czeskim przed projekcją pierwszego tytułu wygłosi Jacek Dziduszko – dziennikarz filmowy, animator kultury, kurator Czeskich Śród. Gościem spotkania będzie też Jolanta Dygoś – założycielka i wieloletnia dyrektorka Kina na Granicy, przeglądu, który od 18 lat odbywa się w polskim i czeskim Cieszynie.
Po projekcjach zapraszamy tradycyjnie na zniżkowe piwo do Czeskiej Piwiarni (ul. Popiełuszki 19/21, pawilony przy metrze Marymont, 2. piętro)
Do zobaczenia w kinie!
We wrześniu zapraszamy na kolejne, cieszące się niezmiernym zainteresowaniem spotkanie z z cyklu CZESKIE ŚRODY w kinie Wisła. 14 IX o godz. 20:30 zaprezentujemy „Zagubionych”, pierwszy od ośmiu lat film wielokrotnie nagradzanego i znanego w Polsce reżysera Petra Zelenki („Rok diabła”, „Guzikowcy”, „Bracia Karamazow”). Pokaz będzie polską przedpremierą – film wchodzi na ekrany kin dopiero 14 października. Czytaj dalej „Przedpremierowy pokaz „Zagubionych” Petra Zelenki 14 września o 20:30 w kinie Wisła”
Bardzo lubiłam zastanawiać się „co autor/poeta miał na myśli, pisząc dany utwór”. Oczywiście nigdy nie traktowałam swoich tropów jako jednej, jedynej odpowiedzi i wprowadzenie jednolitego klucza odpowiedzi na takie pytania uważam za kompletny bezsens. Czytaj dalej „Co Hrabal miał na myśli? O książce „W poszukiwaniu przerw w zabudowie””
Książkę Oty Pavla, a potem film w reż. Karela Kachyňy widziałam już wiele lat temu, ale myślę, że to jedno z najważniejszych dzieł, jakie wydał kiedykolwiek czeski twórca.
Nie wiem czemu tak jest, ale książka Pavla wprowadza czytelnika w niezwykły nastrój- może tak właśnie można zdefiniować czeską „pohodę”- taki spokój, zadumę.
Dzięki Czeskim Środom w kinie Wisła, możemy film obejrzeć na dużym ekranie już 13 kwietnia o 21:00.
O FILMIE:
Film oparty na autobiograficznym opowiadaniu Oty Pavela przedstawiający losy żydowsko – czeskiej rodziny z Pragi przed i w czasie okupacji niemieckiej. Głowa rodziny Popperów – ojciec staje się najlepszym sprzedawcą odkurzaczy w Europie. Jest on tragikomicznym antybohaterem traktującym życie jak wielkie wyzwanie. Jego życie składające się z ciepła rodzinnego, łowienia ryb i sąsiedzkich spotkań zmienia się diametralnie, gdy przychodzi mu chronić swoich synów mających pójść do transportu.
BILETY w cenie 14 zł.
Prelekcję przed filmem wygłosi Jacek Dziduszko, filmoznawca, animator kultury.
Po spotkaniu zapraszamy na piwo w zniżkowych cenach za okazaniem biletu do Czeskiej Piviarni na Marymoncie
(ul. Popiełuszki 19/21, piętro 1, pawilon 21)
Partnerzy cyklu: Ach jo kulturo! Czeskie Centrum w Warszawie, Czeskie Centrum W Warszawie,Jestem Czechofilem, Czeska Piviarnia
Ze statutu wykreślono postulat dążenia do zwrotu skonfiskowanego po wojnie przez władze czechosłowackie majątku, co było dotąd jednym z celów ziomkostwa. Zrezygnowano ponadto z roszczeń do „odzyskania ojczyzny” i zrealizowania „prawa do samostanowienia” Niemców sudeckich.
Zmiany w statucie oznaczają radykalny zwrot w polityce Niemców sudeckich. Jeszcze rok temu ziomkostwo domagało się unieważnienia przez Republikę Czeską dekretów wydanych po wojnie przez ówczesnego prezydenta Edvarda Benesza w celu wywłaszczenia i wysiedlenia Niemców.
Na podstawie dekretów Benesza w latach 1946-48 przymusowo wysiedlono i wywłaszczono 3 mln sudeckich Niemców oraz 70 tys. Węgrów. Większość wysiedlonych Niemców osiedliła się w graniczącej z Czechami Bawarii.
Czeski minister spraw zagranicznych Lubomir Zaoralek przywitał z zadowoleniem decyzję ziomkostwa. – To nie jest zaskoczenie – to jest warunek poprawy relacji – powiedział Zaoralek cytowany przez „Spiegel online”.
Niemieckie ziomkostwa, przed przyjęciem Czech i Polski do UE w 2004 roku, szczególnie intensywnie podnosiły kwestię unieważnienia aktów prawnych, na podstawie których po zakończeniu II wojny światowej władze obu krajów pozbawiły majątku i wysiedliły Niemców. Władze czeskie obawiały się, że zakwestionowanie dekretów może stać się podstawą do roszczeń majątkowych.
Relacje między Czechami a Niemcami, a szczególnie Bawarią, w minionych latach znacznie się poprawiły. W lutym 2013 roku ówczesny premier Czech Petr Neczas złożył, uznaną za historyczną, wizytę w Bawarii. Bawarski premier Horst Seehofer i Neczas ustalili wówczas, że spór o wysiedlenia nie będzie dłużej zatruwał wzajemnych stosunków. Premier Bawarii jest tradycyjnie patronem ziomkostwa Niemców sudeckich.
Obietnice stały się faktem: po wielu latach dyskusji między rządami obu państw Czechy w końcu przekazały stronie polskiej propozycje terenów, które zwrócą nam w ramach powojennej wymiany terytoriów. Strona czeska wiele razy oferowała północnemu sąsiadowi ekwiwalent pieniężny, Polacy jednak kategorycznie odmawiali.
Sporne 386 hektarów (wielkość 90 Placów Wacława) zostanie przekazane Polakom. Sporządzono tajną listę terenów, które mogą znaleźć się na terytorium państwa polskiego. Na chwilę obecną spekuluje się o terenach miasta Krnov (poprosimy od razu fabrykę Kofoli!), okolic Frydlandu czy też o Vidnavě na Jesenicku. Burmistrz Vidnavy potwierdza, że jakiś czas temu rząd Czech wytywował pewne tereny w tej gminie.
W latach 50-tych poprzedniego stulecia tak wytyczano granice między państwami, aby dało się je lepiej upilnować. Po wszystkim okazało się, że Czesi dłużą Polakom 386 hektarów terenów. Po raz ostatni terytorium Republiki Czeskiej zmieniło się osiemnaście lat temu, gdy Czechy i Słowacy wymieniły się osadami Sidonie oraz U Sabotů.
Tereny przekazywane teraz Polsce przez Czechów muszą być własnością państwa oraz muszą przylegać do polskiej granicy. Większość burmistrzów jednak ma spore niechęci. Mieszkańcy Frydlandu boją się, że na tereny przekazane Polsce zostanie przesunięta kopalnia węgla bruntanego Turów w Bogatyni, a tym samym nastąpi degradacja tamtejszych terenów.
Burmistrz Javorníku ani myśli oddawać swe tereny Polakom: Wytypowany teren owszem należy do Republiki Czeskiej, ale został objęty również długoletnim planem zagospodarowania przestrzennego, według którego ma zostać terenem rekreacyjnym służącym miejscowej ludności – stwierdza starostka Javorníku Irena Karešová.
Plany na sporny fragment ma również gmina Mikulovice, na którym chce stawiać zabudowę jednorodzinną. Osada Bílá Voda również nie jest z pomysłu przekazania swych terenów zadowolona. Gminy uzbroiły te tereny w kanalizację, pociągnęły tam prąd, a teraz rząd chce je tak po prostu przekazać Polakom – argumentuje burmistrz Vidnavy Eva Pavličíková.
Burmistrz Bílé Vody Miroslav Kocián stwierdza, że jednej krzywdy nie należy leczyć drugą krzywdą. Na spornych terenach przez dziesiątki lat pracują rolnicy, którzy dzięki płodom tych ziem żywią siebie i swoją rodzinę. Oddanie tych terenów to będzie ogromna niesprawiedliwość. Kocián dodaje, że tego typu sytuacja świadczy jedynie o nieporadności czeskiego rządu.
Aksamitna rewolucja – to określenie wydarzeń roku 1989 w Czechosłowacji, które doprowadziły do obalenia systemu komunistycznego oraz elit sprawujących władzę, a także transformacji ustrojowej, która niedługo później nastąpiła, pozwalając Czechosłowacji wstąpić na drogę demokracji parlamentarnej. Aksamitna rewolucja stała się początkiem demokratycznych przemian społecznych, które rozpoczęły drogę państw Europy Środkowo-Wschodniej do pełnej integracji z Europą Zachodnią. Doprowadzono do delegalizacji Komunistycznej Partii Czechosłowacji. Transformacja polityczna w Czechosłowacji przyspieszyła również przemiany w Rumunii oraz Bułgarii.
Głównym powodem wybuchu aksamitnej „rewolucji” były podobne wydarzenia w innych państwach Europy Środkowo-Wschodniej. W Polsce już przeprowadzono częściowo wolne wybory, władze komunistyczne ustąpiły również w NRD i na Węgrzech. Wiadomo było wtedy, że wybuch rewolucji w Czechosłowacji jest tylko kwestią czasu. Dodatkowo przez cały kraj, od końca 1988 roku, zaczęły przetaczać się demonstracje coraz bardziej uderzające w rozpadający się system komunistyczny.
Więcej: idnes.cz, idnes.cz – ’89, źródła: gazeta.pl, money.pl
Felicia jest jedną z najbardziej znanych modeli czeskiego producenta. Pierwszy egzemplarz z linii produkcyjnej zjechał dokładnie 17 października 1994 roku. Po raz pierwszy została zaprezentowana publicznie dziewięć dni później. Był to pokaz niezwykły.
Zwykły słoneczny dzień, jak zresztą każdy inny w roku 1994. Václav Havel zajmował się sprawą lasów amazońskich a przewodniczący socjaldemokratów Miloš Zeman wprowadzał zamęt w rządzie. Tego dnia rzesza Czechów dosłownie forsowała przejście graniczne w Cieszynie, by móc z pełnymi torbami wrócić do Republiki Czeskiej. Nikt nie sądził, że za chwilę zaprezentowana zostanie legenda czeskiej motoryzacji.
Trzy pierwsze modele Felicii zostały ubrane w narodowe barwy. Z wielkimi honorami i przy asyście możnych tych czasów przejechały Wełtawę Mostem Karola. Ta w kolorze czerwonym pośpiesznie pędziła na Hradczany by oddać swój pokłon głowie państwa. Havel bez żadnego skrępowania wsiadł za kierownicę, odpalił silnik i bez zwłoki pognał za róg pałacu prezydenckiego. Pisały o tym wszystkie gazety. Havlową klatkę piersiową rozpierała duma: było to takie super rodzinne autíčko dla warstw średnich. Miał nadzieję, że każda czeska rodzina będzie wkrótce przemierzała piękne zakątki Republiki Czeskiej na pokładzie Škodovky.
Nie wspomniał o tym, że Felicja była dobrem dość luksusowym: przeciętny Czech nie wydając na życie ani halerza mógł kupić sobie to auto w przeciągu 31 miesięcy. Dla porównania gdybyśmy chcieli kupić ten model dzisiaj wystarczy nie jeść i nie opłacać rachunków przez osiem miesięcy.
Rodzina Ondráčkových z Havlíčkova Brodu miała wielkie szczęście. Z racji tego iż pani domu urodziła czworaczki, dostała w podzięce od narodu czeskiego klucze do Felicji zupełnie za darmo.
Škoda Felicia była pierwszym modelem wybudowanym już po przejęciu koncernu przez Volkswagena. Przerobienie Favorita na Felicię – taki był zamysł inżynierów. Prace nad „nowym rodzinnym samochodem” trwały od roku 1991. Z pierwotnych Favoritów powstało 300 sztuk Felicii, kolejnych 2 700 powstało już od zera.
Felicia jako pierwszy samochód rodziny Škoda zaoferowała dwie poduszki powietrzne, ABS oraz klimatyzację.
Produkcja Felicii zakończyła się 20 czerwca 2001 roku. Jej następczynią stała się ulubiona przez Polaków Škoda Fabia. Do tej pory Felicię spotkać można na licznych bazarach czy motogiełdach. Często pełniła w rodzinie ważną rolę, dlatego stan poszczególnych egzemplarzy jest unikatowy.
Felicia nie tylko stała się symbolem przemian i luksusu w Czechach, ale stała się również znakiem rozpoznawczym narodu czeskiego w postpeerelowskiej Polsce.
Autor: czechofil.com
Blog na WordPress.com. Autor motywu: Anders Noren.
