Sam Wam miałem to już dawno pokazać, ale skoro sam bohater o tym opowiada, nie będę przeszkadzać… 
Chciałem pokazać Wam jeden z najgorszych momentów swojego życia, a jednocześnie najważniejszych i najpiękniejszych.
Czy coś może być piękne i najgorsze zarazem? Tak.
Otóż mam kłopoty z mówieniem po czesku w sytuacjach oficjalnych, do radia, do telewizji czy przed publicznością. Stres jest tak silny, że czuję się zawsze jak na chwilę przed wylewem. Rozmawiam z moimi bohaterami, czy tez ludźmi, którzy opowiadają mi swoje życie do reportażu. Potrafię cały wieczór opowiadać Czechom dowcipy po czesku, natomiast stres przy występowaniu, kiedy mam być oceniony, jest nie do wytrzymania. Zapominam słów, nie mówię dostatecznie miękko, akcent – nie istnieje.
Zaprosiły mnie już chyba wszystkie czeskie programy telewizyjne i talk-shows, jakie zapraszają gości. I zawsze odmawiam, przesuwam nagranie, w końcu wymiguję się jakoś z propozycji. Najczęściej tłumaczę w mailu to, co powyżej. To samo ze spotkaniami autorskimi w Czechach – unikam ich jak mogę. (Szczerze mówiąc, właśnie teraz przy pisaniu tego zdania zaczął mnie boleć brzuch). Jak tylko słyszę od kogoś ze swoich znajomych (Krystyny Krauze z Instytutu Polskiego w Pradze czy mojej wydawczyni Jarki Jiskrovej), że jakaś telewizja poprosiła, żebym u nich wystąpił, natychmiast dzieje się coś z całym moim organizmem. Zalewa mnie fala czegoś, czego nie umiem określić. Przestaję w tym momencie być sobą, jestem gorącem, jestem spięciem, jednym wielkim bezdechem. To na pewno jakaś sytuacja psychiatryczna, bo nie umiem tego inaczej określić.
Ponieważ jak to się mówi po czesku absolvoval jsem psychoterapie i wiem, że trzeba się zacząć oswajać z tym, co nam sprawia przykrość, postanowiłem raz zaeksperymentować. Pomyślałem, że muszę się z tym zmierzyć, bo życie nie polega na tym, żeby się bać, i zobaczymy, co wyjdzie. Dałem się więc zaprosić do talk-show, który wydał mi się najbardziej lajtowy i uznałem, że tam sobie najłatwiej poradzę. Do Všechnopárty.
Czekając na swoją kolej, siedzi się (ja stałem) w kulisach sceny Divadla Semafor, bo program nagrywany jest w teatrze na scenie, publiczność siedzi na widowni. Przede mną występował psycholog, pan Hubalek, a ja na 40 minut przed występem zażyłem validol. Nie działał. Kiedy pan Hubalek był w połowie swojego wywiadu, zażyłem drugi validol; w normalnej sytuacji chyba człowiek już powinien drzemać. Ja zaś czułem, że rozprysnę się zaraz na kawałki. (Wcześniej w hotelu wziąłem jeszcze tabletki na obniżenie ciśnienia – i nic).
Najgorsze, że nie znałem żadnych pytań, tylko temat. Prowadzący, pan Karel Šip, powiedział mi tylko za kulisami, że on pyta jak 10-letnie dziecko. Znam tę metodę, sam tak pracowałem, prowadząc talk-show w Polsce. Skoro znałem temat (czeski charakter narodowy, jacy są Czesi), przygotowałem sobie oczywiście gotowe opowiastki, które by pasowały do tematu. Proszę pamiętać, jeśli występujecie w telewizji i jesteście niepewni, zawsze trzeba mieć pod ręką ciekawą anegdotę, jakieś ważne dla Was zdania, dowcip. Wtedy nie musicie odpowiadać prowadzącemu na pytanie (gdy odpowiedzi nie znacie lub nie umiecie jej wyrazić), tylko odpowiadacie:
„Być może, ale ja chciałem powiedzieć o czymś istotniejszym…”;
“Tak, ale na mnie wrażenie zrobiła inna rzecz…”
– i walicie swoją anegdotkę. Owszem nie odpowiedzieliście na pytanie, ale już zaistnieliście z czymś fajnym, ciekawym, intrygującym na ekranie. Nawet gdy w innym momencie, wypadniecie słabiej, zapisaliście się w świadomości widzów jako ktoś, kto potrafi być błyskotliwy/inteligentny/ciekawy itp.
Wracając do mojego Všechnopárty. Jestem bardzo zadowolony, że przeszedłem tę próbę. Czasem nie dopuszczałem nawet prowadzącego do głosu, opanowałem publiczność jak trzeba. Źle niekiedy odmieniałem wyrazy, ale i tak był to mój psychiczny sukces. Oczywiście nie mam pragnienia występowania w kolejnych talk-shows. Wystarczył ten jeden egzamin. I jestem z niego bardzo zadowolony.
Rozmowa trwała 40 minut, z tego zmontowano najlepsze momenty, widać, że czegoś czasem brakuje, ale takie jest prawo telewizji.
Oto więc 15 minut i 20 sekund mojego życia:
www.ceskatelevize.cz/(…)105779-mariusz-szczygiel…
Polecam wszystkim: wejść w to, co Was przeraża, co Was brzydzi. Niewierni, bądźcie przez miesiąc wierni. Niemówiący po angielsku i przerażeni tym, że nie mówicie – polećcie na weekend do Londynu sami! Homofobi – dajcie się poderwać facetowi (nie musicie iść z nim do łóżka, można poflirtować). Geje – ulegnijcie kobiecie, która chce się z Wami całować. Naprawdę warto przekroczyć siebie. (Oczywiście raz. Niech Czesi teraz nie dzwonią do mnie z zaproszeniem do telewizji 
).
czechofil.com 